Asliye Ticaret Mahkemelerinin Yeni Yapısı ve Hukukumuza Yeni Giren Sulh Ceza Hakimliği

3 Eyl 2014

6545 Sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun) 18.06.2014 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi(TBMM)’inde kabul edilmiş ve 28.06.2014 Tarihinde Resmi Gazete ’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti.
Kanun birçok konuda yeni hükümler getirdiği gibi özellikle Türk Yargı sistemindeki mahkemelerde de bazı değişikler yapmıştır. Bunlardan en önemlisi Asliye Ticaret Mahkemelerinde bazı davaların 3 kişilik heyet halinde bakılması ve Sulh Ceza Mahkemeleri’nin kaldırılmasıdır.
Mülga 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu uyarınca Asliye Ticaret Mahkemeleri 3 kişilik heyet ile tüm yargılamalarını yaparken 6100 sayılı şu an yürürlükte olan Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) Asliye Ticaret Mahkemeleri’nin tek hakimli olarak görev yapmasını düzenlemiştir. Ancak Kanun’da yapılan bu değişiklik ile birlikte Asliye Ticaret Mahkemesi kural olarak tek hakimli olmak ile birlikte; konusu parayla ölçülebilen uyuşmazlıklarda dava değeri üç yüz bin Türk lirasının üzerinde olan dava ve işler ile dava değerine bakılmaksızın;
1. İflas, iflasın ertelenmesi, iflasın kaldırılması, iflasın kapatılması, konkordato ve yeniden yapılandırmadan kaynaklanan davalara,
2. 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda hâkimin kesin olarak karara bağlayacağı işler ile davalara,
3. Şirketler ve kooperatifler hukukundan kaynaklanan genel kurul kararlarının iptali ve butlanına ilişkin davalara, yönetim organları ve denetim organları aleyhine açılacak sorumluluk davalarına, organların azline ve geçici organ atanmasına ilişkin davalara, fesih, infisah ve tasfiyeye yönelik davalara,
4. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa ve 21/6/2001 tarihli ve 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununa göre yapılan tahkim yargılamasında; tahkim şartına ilişkin itirazlara, iptal davalarına, hakemlerin seçimi ve reddine yönelik davalar ile yabancı hakem kararlarının tanıma ve tenfizine yönelik davalara,
ilişkin tüm yargılama safhaları, bir başkan ve iki üye ile toplanacak heyetçe yürütülecek ve sonuçlandırılacaktır. Heyet hâlinde bakılacak davalarla ilgili olmak üzere, dava açılmadan önce veya açıldıktan sonra talep edilen ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbirler de heyet tarafından incelenip ve karara bağlanacaktır. Yukarıda belirtilen dava ve işler dışında kalan uyuşmazlıklar mahkeme hakimlerinden biri tarafından görülür ve karara bağlanır. Başkan, üyeler arasındaki koordinasyonu dengeli bir biçimde sağlayacaktır.
Kanun ile getirilen diğer ve önemli bir yenilik de Sulh Ceza Mahkemeleri’nin kaldırılmasıdır. Sulh Ceza Mahkemeleri’nin işlemleri Asliye Ceza Mahkemeleri’ne devredilmektedir. Soruşturma aşamasında hakim tarafından yapılması gereken işleri yerine getirmek ve kararlar almak için Sulh Ceza Hakimliği kurulmaktadır. Bu nedenle soruşturma aşamasında gözlem altına alma, şüphelinin beden muayenesi ve vücudundan örnek alınması, yakalama emri, tutuklama, adli kontrol, arama, el koyma gibi ceza muhakemesi işlemleri veya bazı koruma tedbirleri hakkında karar verme yetkisi Sulh Ceza Hakimliği’nde olacaktır.